عظمت زن در فرهنگ وحي
عظمت زن در فرهنگ وحي
از اين ارزيابي روشن ميشود كه در فرهنگ وحي از زن به عظمت ياد شده و اختصاصي به قرآن ندارد بلكه در انجيل، تورات و صحف خليلاللَّه نيز مطرح بوده است. با فرشتگان تكلم نمودن و بشارت آنها را دريافت كردن، سخن خويش را با آنها در ميان گذاشتن، و سخن آنان را شنيدن، اينها همه مواردي است كه زن نيز همانند مرد در همه اين صحنهها سهيم بوده و اگر پدر پيامبري، با ملائكه سخن ميگويد، مادر پيامبر نيز، با آنها گفتگو دارد.
لذا وقتي در قرآن كريم از زنان ياد ميكند، مادر مريم و يا خود مريم را جزو آل عمران شمرده و در زمره اصفيا قرار ميدهد. به عبارت ديگر در بين مردم جهان اينها هم مانند انبيا و اولياي خاص جزو اصفياي
الهيند. خدا در قرآن ميفرمايد:
﴿انّ اللَّه اصطفي آدم ونوحاً وآل ابراهيم وآل عمران علي العالمين، ذرّية بعضها من بعض واللَّه سميع عليم﴾[2]
به يقين خداوند، آدم و نوح و خاندان ابراهيم و خاندان عمران را بر مردم جهان برتري داده است، فرزنداني كه بعضي از آنان از بعض ديگرند، و خداوند شنواي دانا است.
[1] ـ هود، 72 و73.
[2] ـ آل عمران، 33 و34.
كه منظور از اين عمران آن عمراني است كه پدر مريم است، نه عمراني كه پدر موسي است چون عمراني كه پدر موسي است اصلاً نامش در قرآن كريم نيامده. بعد خداوند ميفرمايد:
﴿اذ قالت امرأت عمران ربّ انّي نذرت لك ما في بطني محرّراً﴾[1]
چون زن عمران گفت: پروردگارا، آنچه در شكم خود دارم نذر تو كردم تا آزاد شده باشد.
خداوند اين دو بانو را به عنوان صفوه مردم عالم، معرفي نموده است.
در نهجالبلاغه نيز ميخوانيم كه اميرالمؤمنين ـ صلوات اللَّه عليه ـ درباره فاطمه زهرا ـ سلاماللَّه عليها ـ ميفرمايد:
«قلّ يا رسول اللَّه عن صفيّتك صبري»[2]
اميرالمؤمنين به رسول خدا صلي الله عليه وآله خطاب ميكند: يا رسولاللَّه، اين صفيه تو ـ يعني اين بانويي كه صفوه تو، مصطفا و برگزيده توست ـ رحلت كرده و صبر در فقدانش براي من دشوار است. حضرت از او به عنوان صفيه ياد ميكند يعني صفوةاللَّه است، مريم هم صفوةاللَّه است، مادر مريم هم ظاهراً صفوةاللَّه است، براي اين كه آل، يعني اهل، و مادر مريم اهل عمران بود، يعني عمران كه پدر مريم است سرسلسله اين خانواده بهشمار ميرود، و وابستگان اين خانواده را آل عمران ميگويند، پس هر دو بانو مصطفا و صفوه حقند.
مقام والاي مادر در قرآن
نوع دستورهايي كه اسلام به زن و مرد ميدهد، در عين حال كه يك راه مشتركي براي هر دو قائل است ولي راه مخصوص را هم از نظر دور نميدارد، وقتي احترام به پدر و مادر را بازگو ميكند، براي گراميداشت مقام زن، نام مادر
[1] ـ آل عمران، 35.
[2] ـ نهج البلاغه صبحي صالح، خطبه 202.
